özgürada

# Bir Polemikten Doğan Manifesto: Anti-Dühring ## Kavga Başlıyor 1877, Berlin. Eugen Dühring adında bir felsefe profesörü, sosyalizmin "yeni" bir versiyonunu pazarlıyor. Üniversite kürsülerinden, köşe yazılarından, broşürlerden saldırıyor: Marx ve Engels'in sosyalizmi eskimiş, yanlış, dogmatik! Dühring'in avantajı var. Akademik kariyer, şık cümleler, göz kamaştırıcı iddialar. Üstelik kör - bu ona bir tür ahlaki otorite kazandırıyor. Engels ilk başta umursamıyor. "Boş ver, ciddiye almaya değmez" diyor. Ama genç Alman sosyalistleri Dühring'e kapılmaya başlıyor. Tehlike büyüyor. O zaman Engels silahını kuşanıyor: Kalemi. Ve öyle bir kitap yazıyor ki, aslında Dühring'i çürütmekten öte, **sosyalist teorinin ansiklopedisi** oluyor. "Bay Eugen Dühring'in Bilimi Altüst Etmesi" - yani Anti-Dühring. 1878'de yayımlanıyor. --- ## Neden Bir Polemiğe Bu Kadar Enerji? Engels boşuna vakit harcamıyor. Çünkü Dühring sadece yanlış fikirler söylemiyor,...

# Ayakları Üzerine Konan Felsefe: Engels'i Yeniden Okumak ## Bir Hesaplaşma Hikayesi 1886'da Friedrich Engels bir kitap yayımladı: "Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu." Başlık sıkıcı, içerik patlayıcı. Bu metin aslında bir hesaplaşma hikayesiydi - hem entelektüel babalarla, hem kendi gençlikleriyle, hem de tüm bir felsefe geleneğiyle. Marx ve Engels gençliklerinde Hegel'e hayrandılar. Berlin birahanelerinde, duman duman odalarda, o ünlü diyalektik hakkında sabahlara kadar tartışmışlardı. Sonra Feuerbach'ı keşfettiler ve büyülenmiştir. Ama bir şey eksikti. Sonunda kendi yollarını buldular. Engels'in bu kitabı, o yolculuğun haritasıdır. --- ## Başı Aşağı Duran Dünya Hegel'in felsefi sistemi muhteşem bir yapıydı. Her şeyi açıklıyordu - doğayı, tarihi, toplumu, devleti. Tek sorun, başı aşağı duruyordu. Hegel'e göre gerçek olan "Mutlak İdea"ydı. Düşünce birincildi, madde ikincil. Tarih, bu soyut İdea'nın kendini gerçekleşti...